लोकसेवा तयारी सामग्री (वस्तुगत प्रश्नोत्तर)

१. अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासी कामदार दिवस कहिले मनाउने गरिन्छ ?
 डिसेम्बर १८
– संयुक्त राष्ट्रसङ्घले डिसेम्बर १८, १९९० का दिन आप्रवासी कामदार र तिनका परिवारका सदस्यको अधिकार संरक्षणसम्बन्धी महासन्धि, १९९० पारित गरी सन् २००३ जुलाई १ बाट यसलाई कार्यान्वयनमा ल्याएको र संयुक्त राष्ट्रसङ्घको महासभाले सन् २००० डिसेम्बर ४ मा १८ डिसेम्बरलाई अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासन दिवसका रूपमा मनाउने निर्णय गरेपश्चात् नेपालमा पनि यो दिवस मनाउँदै आइएको ।
– ‘सचेत, सीपमूलक र सुरक्षित रोजगार : मर्यादित श्रम आप्रवासनको मूल आधार’ भन्ने मूल राष्ट्रिय नाराका साथ यस वर्ष (सन् २०२१ मा) यो दिवस मनाइएको ।

२. बेलायतमा विद्युतीय विमानको सफल परीक्षण उडान कहिले गरिएको हो ?
 सन् २०२१ नोभेम्बर २३

३. चीनद्वारा पृथ्वी विज्ञान उपग्रहको प्रक्षेपण कहिले गरिएको हो ?
 सन् २०२१ नोभेम्बर ५

४. सन् २०२१ को बुकर पुरस्कार कसलाई प्रदान गरियो ?
 डामोन गाल्गोट (दक्षिण अफ्रिकी लेखक)

५. गोरखापत्रको कोहलपुर प्रकाशनको परीक्षण छपाइ कहिले गरिएको हो ?

 वि.सं. २०७८ मङ्सिर ४
– परीक्षण प्रकाशनपश्चात् (फागुन ७ भित्रै) नियमित प्रकाशन सुरु गर्ने योजना रहेको ।
– पश्चिम नेपालका तीनवटा प्रदेशका सबै जिल्लामा सहज र छिटो गोरखापत्र पुगोस् भन्ने उद्देश्यअनुरूप कोहलपुर प्रकाशन
सुरु गरिएको ।

६. बेलायतद्वारा पहिलोपटक कोरोनाविरुद्धको खाने औषधि स्वीकृत कहिले गरिएको हो ?
 सन् २०२१ नोभेम्बर ३

७. नेपालमा पहिलो पटक रेम्डेसिभिर उत्पादनको थालनी कहिलेदेखि भएको हो ?
 वि.सं. २०७८ असार १३

८. एक वडा, एक कालोपत्रे सडकको योजना ल्याउने स्थानीय तह कुन हो ?
 फुङलिङ न.पा., ताप्लेजुङ
– (ताप्लेजुङ जिल्लाको एक मात्र नगरपालिका फुङलिङले आर्थिक वर्ष (२०७७/७८) देखि कार्यान्वयनमा ल्याउने गरी उक्त योजनाको तयारी थालेको ।)

९. बीपी राजमार्ग कुन देशको सहयोगमा निर्माण भएको हो ?
 जापान
– बनेपा–बर्दिवाससम्मको यो सडक १६० कि.मि. लामो रहेको ।
– वि.सं. २०५२/५३ देखि निर्माण सुरु भई २०७१ मा सम्पन्न भएको यो सडक २०७२ असार १८ मा नेपाल सरकारलाई
हस्तान्तरण गरिएको ।

१०. भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीद्वारा कृषिसम्बन्धी विवादास्पद तीनवटा कानुन खारेज कहिले गरिएको हो ?
 सन् २०२१ नोभेम्बर १९

११. वायो फ्लोक प्रविधि केसँग सम्बन्धित छ ?
 माछापालन

१२. जिल्ला समन्वय समिति बढीमा कति सदस्यीय हुने व्यवस्था छ ?
 ९

१३. क्षेत्रफलका हिसाबले सबैभन्दा ठूलो उपमहानगरपालिका घोराही (दाङ) हो भने सबैभन्दा सानो उपमहानगरपालिका कुन हो ?
 नेपालगञ्ज, बाँके
– जनसङ्ख्याका आधारमा सबैभन्दा ठूलो उपमहानगरपालिका : जनकपुर ।
– सबैभन्दा बढी वडा सङ्ख्या भएको उपमहानगरपालिका : कलैया (बारा, २७ वडा) ।

१४. पृथ्वीबाट देखिने सबैभन्दा चम्किलो तारा कुन हो ?
 डग स्टार

१५. नेपालमा कृषि गणनाको सुरुवात कहिलेदेखि भएको हो ?
 वि.सं. २०१८ (हरेक १०/१० वर्षमा हुने)

१६. कैलालीको धनगढीमा निर्माण गरिएको वायुयान सङ्ग्रहालय (एयरक्र्याफ्ट म्युजियम) कहाँ सारिएको छ ?
 नेपालगञ्ज
– सुदूरपश्चिमको पर्यटन विकासमा टेवा पु-याउने उद्देश्यका साथ धनगढीका क्याप्टेन वेद उप्रेतीद्वारा सो सङ्ग्रहालय निर्माण गरिएको थियो ।
– जग्गा अभावका कारण सो सङ्ग्रहालय नेपालगञ्ज सार्नुपरेको जनाइएको ।
– कस्मिक एयरको फोकर–१०० ग्राउन्डेड जहाज खरिद गरी निर्माण गरिएको उक्त सङ्ग्रहालयमा राइट दाजुभाइका पालादेखि हालसम्म बनेका एयरक्र्याफ्टका पाइलटरहित ड्रोन मोडेल प्रदर्शनीका लागि राखिएको ।
– क्याप्टेन उप्रेतीले काठमाडौँमा पनि एभिएसन एयरक्र्याफ्ट म्युजियम सञ्चालन
गर्नुभएको छ ।

१७. अन्तर्राष्ट्रिय पर्वतीय चलचित्र महोत्सव (किम्फ)मा सर्वोत्कृष्ट पर्वतीय फिल्म अवार्ड हात पार्न सफल चलचित्र कुन हो ?
 गड्ज बफ्यालो
– सिन्धुपाल्चोकको चनौटेमा उर्लिएको बाढीले बगाएको भैँसीको कथालाई समेटेर सो चलचित्र निर्माण गरिएको । बगाएको भैँसी भेट्टाउनुमा अति नै दुःखकष्ट झेल्नुपरेको कथाव्यथा त्यसमा समेटिएको ।
– गड्ज बफेलोले एक हजार अमेरिकी डलर पुरस्कारसमेत हात पारेको ।
– १९औँ संस्करणको सो महोत्सवमा नेपाल पानोरमा खण्डअन्तर्गत किरण श्रेष्ठ निर्देशित चलचित्र ‘येट एनादर विन्टर’ उत्कृष्ट आख्यान चलचित्र बन्न सफल भएको । जितसहित फिल्मले एक लाख रुपियाँ नगद पुरस्कार हात पारेको ।
– अन्तर्राष्ट्रिय खण्डतर्फ पाभ्लो बारबास निर्देशित ५४ मिनेट लामो फिल्म ‘एभरेस्ट : द हार्ड वे’ सर्वोत्कृष्ट बन्दै दुई लाख रुपियाँ पुरस्कार प्राप्त गरेको ।
– महोत्सवमा ४० फिल्म अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिस्पर्धा र १३ फिल्म नेपाली पानोरमा विधामा संलग्न रहेका ।

१८. विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनको आह्वानमा प्रतिजैविक सप्ताह कहिलेदेखि मनाउन थालिएको हो ?
 सन् २०१५
– संयुक्त राष्ट्रसङ्घअन्तर्गतका विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन, खाद्य तथा कृषि सङ्गठन र विश्व पशु स्वास्थ्य सङ्गठनको संयुक्त आह्वानमा विश्वभरि नै नोभेम्बर १८ देखि २४ गतेसम्म प्रतिजैविक सचेतना सप्ताह मनाउने गरिएको ।
– हाल विश्वभर प्रतिजैविक (एन्टी वायोटिक) औषधिले काम नगरेका कारण बर्सेनि सात लाख मानिसको मृत्यु भइरहेको अनुमान विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले गरेको । पछिल्ला दुई तीन दशकदेखि जीवाणुले प्रतिजैविक औषधिविरुद्ध प्रतिरोध विकास गर्दै गइरहेको देखिएको । जीवाणुले यसरी प्रतिजैविक औषधिविरुद्ध प्रतिरोध विकास गर्नमा चिकित्सक र पशु चिकित्सकको सिफारिसबिना मानिस र पशुपन्छीमा आवश्यकताभन्दा बढी प्रतिजैविक औषधिको प्रयोग, चाहिनेभन्दा कम वा बढी मात्रामा प्रयोग, अस्पतालमा सङ्क्रमण रोकथामसम्बन्धी अपर्याप्त व्यवस्थापन, अस्पतालबाट उत्पादन हुने फोहोरको उचित व्यवस्थापन नहुनु एवं पछिल्लो तीन दशकयता कुनै पनि नयाँ समूहका प्रभावकारी प्रतिजैविक औषधि आविष्कार हुन नसक्नु मुख्य
कारण रहेका ।

१९. व्यावसायिक कफी खेती सर्वेक्षण २०७५/७६ अनुसार व्यावसायिक कफी खेती गरिएका प्रदेश कुन–कुन हुन् ?
 प्रदेश १, बागमती प्रदेश, गण्डकी प्रदेश र लुम्बिनी प्रदेश
– केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागद्वारा गरिएको सो सर्वेक्षणअनुसार सबैभन्दा बढी व्यावसायिक कफी उत्पादन बागमती प्रदेशमा गरिएको ।
– व्यावसायिक रूपमा कफी खेती गरिएका जिल्ला ३५ रहेका ।
– सबैभन्दा बढी कफी उत्पादन हुने जिल्ला काभ्रे र दोस्रोमा स्याङ्जा रहेका ।

२०. ‘रोमको एउटा पूmल’ र ‘पेरिसको एउटा काँडा’का लेखक को हुन् ?
 लैनसिंह बाङ्देल

२१. विश्वमै दुर्लभ एकसिङ्गे गैँडाको संरक्षणका लागि सरकारद्वारा घोषित पाँचवर्षे योजनाको अवधि कुन हो ?
 सन् २०१७–२०२१

२२. बौद्ध धर्मसँग सम्बन्धित प्रमुख चार धाम कुन–कुन हुन् ?
 लुम्बिनी, बोधगया, सारनाथ र कुशिनगर

२३. राष्ट्रिय वनस्पति उद्यान र राष्ट्रिय हर्वेरियम तथा वनस्पति प्रयोगशाला कहाँ रहेका छन् ?
 गोदावरी, ललितपुर
– वि.सं. २०१९ कात्तिक १२ मा शाही वनस्पति उद्यानका रूपमा स्थापित यो उद्यान २०६२/६३ को जनआन्दोलनपश्चात् राष्ट्रिय वनस्पति उद्यानका रूपमा नामाङ्कित भएको ।
– दशकौँ पुराना रुख र वनस्पतिको साझा भण्डारका रूपमा रहेको यो उद्यान वैज्ञानिकका लागि उपयुक्त अनुसन्धान
केन्द्र रहेको ।
– यस उद्यानमा हाल ५७५ प्रजातिका फूल, २९० प्रजातिका पन्छी, २५० प्रजातिका पुतली एवं अनगिन्ती वनस्पति पाइने ।
– यहाँ रहेको राष्ट्रिय हर्वेरियम तथा वनस्पति प्रयोगशाला (सन् १९६१ मा स्थापित)मा फूल फुल्ने र नफुल्ने गरी एक लाख ६५ हजार वनस्पतिका नमुना राखिएको ।
प्रस्तुतकर्ता : टङ्क केसी/gorkhapatraonline